Strona głównaPRAWOPrawa pacjenta w...

Prawa pacjenta w dziedzinie zdrowia psychicznego

Osobom leczonym psychiatrycznie przysługują takie same prawa jak wszystkim pacjentom w Polsce. W trakcie leczenia psychiatrycznego masz zatem prawo między innymi do: poszanowania godności i intymności, informacji o stanie zdrowia, zachowania tajemnicy na Twój temat, do wyrażenia zgody na pomoc lekarską, badania i leczenie, masz prawo do dostępu do dokumentacji medycznej, poszanowania życia prywatnego i rodzinnego.

Pewne prawa np. zachowania tajemnicy lekarskiej w psychiatrii są chronione jeszcze bardziej rygorystycznie niż w innych dziedzinach medycyny. Z drugiej strony, niektóre prawa np. do wyrażenia zgody na pomoc lekarską mogą być zawieszone w ściśle określonych sytuacjach, związanych z leczeniem psychiatrycznym, przede wszystkim z leczeniem na oddziale psychiatrycznym.

Regułą jest, że przyjęcie do szpitala psychiatrycznego odbywa się na podstawie pisemnej zgody pacjenta (lub, w precyzyjnie określonych sytuacjach, jego przedstawiciela ustawowego). Nierzadko zdarza się, że do szpitala zgłasza się lub jest przyprowadzona osoba z zaostrzeniem choroby psychicznej, w ocenie lekarza wymagająca hospitalizacji, ale nie wyrażająca na nią zgody. Najczęściej taki pacjent nie zostanie przyjęty do szpitala, co budzi czasem rozgoryczenie i pretensje ze strony rodziny lub osób bliskich. Spójrzmy na taką sytuację z perspektywy innych chorób: pacjent z zaostrzeniem cukrzycy może decydować o swoim leczeniu i np. nie zgodzić się na hospitalizację, nawet jeśli wszyscy wokół uważają, że jest ona potrzebna.

Analogicznie – osoba chora psychicznie może decydować o swoim leczeniu, nawet jeśli podejmuje nie najrozsądniejsze decyzje. Od tej zasady są wyjątki, szczegółowo opisane w Ustawie o Ochronie Zdrowia Psychicznego (jest to podstawowy polski akt prawny, dotyczący ochrony zdrowia psychicznego). Zgodnie z nimi, jeśli pacjent z powodu objawów choroby psychicznej zagraża bezpośrednio swojemu życiu lub życiu czy zdrowiu innych osób, albo wymaga hospitalizacji psychiatrycznej, ale z powodu stanu zdrowia nie jest zdolny do wyrażania zgody na przyjęcie do szpitala (dzieje się tak np. w przypadku osób z zaawansowanym otępieniem), może być przyjęty do szpitala bez tej zgody.

Mniej więcej 10% wszystkich hospitalizacji psychiatrycznych odbywa się bez zgody chorego. Decyzję podejmuje lekarz Izby Przyjęć. W takim wypadku odbywa się postępowanie sądowe, prowadzone przez Wydział Rodzinny i Nieletnich Sądu Rejonowego. Pacjenci często są dodatkowo zaniepokojeni otrzymanym wezwaniem z sądu. Nie ma jednak powodu do obaw: to postępowanie nie jest w żaden sposób prowadzone przeciwko pacjentowi, natomiast służy ono sprawdzeniu, czy w konkretnym przypadku lekarze mieli prawo zadecydować o leczeniu w szpitalu bez zgody pacjenta. Drobne nieporozumienia są związane także z nazwą wydziału sądu, który zajmuje się kontrolą przestrzegania przepisów Ustawy o Ochronie Zdrowia Psychicznego: to nie jest pomyłka, faktycznie w tych sprawach Wydział Rodzinny i Nieletnich jest właściwym wydziałem sądu, niezależnie od wieku pacjenta.

W związku z opisanymi do tej pory szczególnymi sytuacjami, z którymi możemy mieć do czynienia w trakcie leczenia psychiatrycznego, powołana została funkcja Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego. Udziela on pomocy pacjentom szpitala psychiatrycznego lub ich osobom bliskim. Rzecznik w sposób szczególny interesuje się pacjentami, którzy są leczeni w szpitalu bez swojej zgody lub niezdolnymi do jej wyrażenia, czy stosowaniem przymusu bezpośredniego. Rzecznik sprawdza m.in., czy przestrzegane są prawa osoby leczonej w szpitalu psychiatrycznym, może pomóc w wyjaśnianiu lub rozstrzygnięciu ewentualnych skarg. Regularna obecność Rzecznika jest niewątpliwie ważna dla pacjentów, ale ułatwia także pracę lekarzy i personelu oddziału psychiatrycznego.

spot_img

Bezpłatna pomoc 24h: 502 203 202

Zadzwoń i skorzystaj z pomocy naszego Centrum, jeśli potrzebujesz wsparcia mentalnego!

Polecamy

Psychiatra – trener mentalny. Wywiad z prezesem Michałem Stachowem w Radiu Rodzina

Zapraszamy do rozmowy z prezesem Dolnośląskiego Centrum Zdrowia Psychicznego, Michałem Stachowem, z którym w Radiu Rodzina rozmawiano o tym, co składa się na całe centrum, a także o sposobach na odczarowanie współczesnej psychiatrii. Podczas rozmowy poruszone zostały kwestie uwrażliwiania zarówno...

Zaburzenia osobowości typu borderline – czy przeżywam „za bardzo”? Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu

Zaburzenia osobowości typu borderline, dosłowne tłumaczenie „osobowość z pogranicza”, cechuje niezwykle silne pragnienie bardzo bliskiej, wyłącznej relacji z bliską osobą. Jednocześnie relacji tej towarzyszy swoisty lęk przed „pochłonięciem” przez daną osobę, a z drugiej strony przed porzuceniem przez nią....

Napisz do nas o swoim problemie!

W wiadomości zwrotnej zaoferujemy Ci najdogodniejsze możliwości pomocy

pl_PLPolish
Przejdź do treści