Zaburzenia osobowości powstają najczęściej w sytuacji przywiązania w rodzinie i kształtują się już na wczesnym etapie życia. Niekiedy również ich występowanie związane jest z występowaniem predyspozycji genetycznych.

Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu | CZP Wrocław | czp24.pl – tu uzyskasz pomoc w kryzysie psychicznym
Pilne, bezpłatne i bez skierowania wsparcie na terenie Wrocławia w kryzysie psychicznych otrzymasz w Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu przy ul. Bończyka 11-13 na Psim Polu oraz przy ul. Korzeniowskiego 18. Aby umówić się na bezpłatną wizytę do specjalisty zadzwoń pod numer 690 021 404. Potrzebujesz wsparcia natychmiast? Zadzwoń na naszą bezpłatną infolinię 24h dla osób znajdujących się w kryzysie psychicznym 502 203 202. Odpowiadamy na każde zgłoszenie.
Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu | Swój problem powierz w kompetentne ręce

W relacji terapeutycznej możemy zobaczyć w jaki sposób zaburzenia te manifestują się w relacji z drugim człowiekiem (tu i teraz z terapeutą). Pacjent może dzięki temu nazywać i przyglądać się tym relacjom, a w konsekwencji korygować, czyli dostarczać takich doświadczeń, które pomogą stosowane dotychczas wzorce zachowań, które powodują dla niego oraz jego bliskich cierpienia oraz uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie, uelastyczniać. Jeśli np. rodzice byli bardzo surowi wobec danej osoby i każdy najmniejszy błąd był karany, później dany pacjent może funkcjonować w schemacie, że stara się być perfekcjonistą, aby sytuacja kary, której się spodziewa się nie powtarzała. Następnie w relacji terapeutycznej można zobaczyć, iż kiedy popełniamy błąd to ważna osoba, ważny obiekt nie karze mnie za to (w przypadku psychoterapii psychoterapeuta nie karze mnie za błędy i nie reaguje pod wpływem impulsu czy psychopatologii). Oczywiście dostrzeżenie przez pacjenta schematów, które na co dzień stosuje w relacjach z innymi jest czynnikiem leczącym, lecz przede wszystkim długotrwała relacja terapeutyczna.

Jakie terapie, modalności mają największą skuteczność w przypadku leczenia zaburzeń osobowości?

W różny sposób leczymy różne zaburzenia psychiczne. Czym innym są zaburzenia afektywne, czym innym zaburzenia depresyjne zarówno w rozumieniu skąd się biorą przedmiotowe jednostki chorobowe oraz ich wpływu na nasze życie. W przypadku zaburzeń osobowości jest kilka modalności bardzo dobrze przebadanych. Część z nich wywodzi się z terapii poznawczo-behawioralnej, a część z terapii psychoanalitycznej czy pscyhodynamicznej.

Jedną ze znanych i skutecznych form leczenia zaburzeń osobowości jest terapia oparta na mentalizacji, gdzie głównym ruchem leczącym w zaburzeniu osobowości jest wzmacnianie zdolności metalizacyjnych przez terapeutę, czyli rozumienia emocji swoich i innej osoby przez pacjenta poprzez pokazanie w jaki sposób psychoterapeuta radzi sobie z podobnym problemem dając wgląd pacjentowi we własny umysł. Istnieje też terapia oparta na przeniesieniu. Polega ona na założeniu, iż to jak pacjent doświadcza terapeuty jest takim czynnikiem, który jest nam najbardziej dostępny w psychoterapii i na podstawie, którego możemy analizować jaką formę zaburzenie osobowości przyjmuje u danej osoby i dzięki temu modyfikować stosowane wzorce zachowania. Długoterminowa psychoterapia analityczna również może być skuteczna. Również terapia schematu bazująca na terapii poznawczo-behawioralnej i terapia dialektyczno-behawioralna znajdują zastosowanie w leczeniu zaburzeń osobowości.

Czy na różne zaburzenia osobowości stosowane są różne terapie?

Poszczególne zaburzenia osobowości leczone są w różny sposób. Objawy, sytuacje i zachowania, z którymi przychodzą pacjenci z zaburzeniami osobowości mogą być podobne, lecz kiedy mamy wiedzę i świadomość dotyczącą tego, jakie to jest zaburzenie osobowości, wówczas możemy lepiej określić jaki profil mechanizmów obronnych posiada dana osoba, co jest przyczyną jej cierpienia. W tym sensie pracuje się inaczej w terapii opartej na przeniesieniu czy w terapii psychodynamicznej, iż inaczej nazywamy poszczególne konflikty wewnętrzne. W osobowości zależnej objaw depresyjny może być związany z utratą ważnego opiekuna, natomiast w osobowości narcystycznej ten sam objaw depresyjny będziemy rozumieć bardziej w kategoriach utraty jakiejś części własnego wizerunku czy zranienia narcystycznego (np. porażki zawodowej). Wiedząc o tym, inaczej nazywamy poszczególne konflikty wewnętrzne. W tym sensie każde zaburzenie osobowości jest leczone odmiennie, gdyż w końcu każdego człowieka leczony jest w indywidualny sposób. Relacja budowana przez psychoterapeutę z poszczególnymi osobami różni się, w związku z tym inne są również schematy w jakie dani pacjenci wchodzą w relacje z terapeutą. Zaburzenia osobowości niezwykle mocno manifestują się w relacjach, z tego powodu właśnie poprzez relacją terapeutyczną są przede wszystkim leczone. Za każdym razem jest więc ona inna i nie jest ona sensu stricte jakąś powielaną techniką.

Jakie techniki są wykorzystywane w pracy z pacjentami z zaburzeniami osobowości?

W zaburzeniach osobowości musimy liczyć się z tym, iż poszczególne wzorce przeżywania emocji są usztywnione. W terapii chcemy się zastanawiać nad tym, jakie mechanizmy powodują, że zachowujemy się w określony sposób, co nas prowadzi do czego, jednocześnie wzmacniana jest ciekawość i refleksyjności pacjenta nad sobą samym – dlaczego reaguje w określony sposób, czy to jak reaguje jest „tu i teraz” w konkretnej relacji czy może przenosi do relacji jakieś wcześniejsze przekonania, czy emocje związane z jakimiś wcześniejszymi ważnymi relacjami w życiu. Wśród technik niezwykle cenna jest interpretacja przeniesienia, tzn. to, co się dzieje w relacji z terapeutą możemy sobie obejrzeć i stworzyć trójkąt, gdzie na jednym wierzchołku jest relacja z terapeutą, na drugim to, czego ja doświadczam obecnie w swoim życiu i co sprowadza pacjenta na terapię (to jak zaburzenia osobowości manifestują się w moich relacjach bieżących), a na trzecim wierzchołku znajdują się relacje pierwotne, czyli te z rodziny pochodzenia – jak one ukształtowały mój sposób myślenia o związkach, o relacjach, o innych ludziach. To wszystko tworzy nam trójkąt w ramach którego możemy tworzyć interwencję dla wzorców zachowań pacjenta.

Czy osoby, które nie potrafią nawiązywać trwałych relacji są skazane z góry na niepowodzenie w nawiązaniu relacji terapeutycznej?

Relacja terapeutyczna przy leczeniu pacjentów z zaburzeniami osobowości, jeśli tylko zdecydują się ją utrzymać, jest niezwykle skuteczna w poprawianiu jakości życia i zdrowia psychicznego. Pozostawanie w bezpiecznej relacji terapeutycznej jest swoistego rodzaju wsparciem i bezpieczną przestrzenią, w której można oglądać, jakie działania podejmuje pacjent w relacjach z innymi. W relacji terapeutycznej pacjent może więc zarówno przeżywać jak i rozumieć to co robi w relacji i dzięki temu łatwiej wyjść do świata, a w konsekwencji zareagować inaczej. Jest to niezwykle trudny i długotrwały proces, stąd „przymierze terapeutyczne” jest kluczowe w terapii zaburzeń osobowości.

Czy można zdiagnozować zaburzenia osobowości u 16-latka?

Diagnozę na temat istnienia zaburzeń osobowości stawia psychiatra. W medycynie przyjmuje się, iż osiągnięcie wieku 18-21 lat jest bezpieczną granicą w celu postawienia diagnozy zaburzenia osobowości natomiast w wieku młodszym mówimy o nieprawidłowo rozwijającej się osobowości. W tym czasie nie mamy jeszcze bowiem pełnego obrazu profilu mechanizmów obronnych, gdyż osobowość danej osoby do osiągnięcia dorosłości ciągle się rozwija. Raczej obserwuje się pewne tendencje i kierunki.

Czy możliwe jest leczenie zaburzeń osobowości po 45. roku życia?

W pewnym sensie sztywność nabytych wzorców stosowanych w relacjach przez osoby z zaburzeniami osobowości umacnia się z wiekiem. Im więcej porażek relacyjnych czy sytuacji związanych z niemożnością osiągnięcia jakiejś satysfakcji, zadowolenia, uniknięcia cierpienia, którego doświadczamy, tym bardziej ten wzorzec się u pacjenta może umacniać. W tym sensie wiek może być utrudnieniem w kontekście rozpoczęcia leczenia zaburzeń osobowości, lecz absolutnie nie należy przekreślać zupełnie możliwości takiego leczenia. Na tym etapie życia należy jednak postawić inne cele terapeutyczne, lecz z pewnością możliwe jest dzięki przeprowadzeniu sesji terapeutycznych doświadczenie ulgi w cierpieniu pacjenta. Należy również podkreślić, iż poza wiekiem istnieje szereg innych czynników, które decydują, czy dana terapia będzie skuteczna czy też nie i z tego powodu nie należy koncentrować się wyłącznie na tym czynniku.

Gdzie się zgłosić po pomoc? Zaburzenia osobowości leczenie Wrocław

Jeśli podejrzewasz, że Ty lub osoba Tobie bliska cierpi na zaburzenia osobowości, zadzwoń pod bezpłatną, całodobową infolinię 502 203 202, a nasi specjaliści zaplanują dla Ciebie wizytę w naszym Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu. Wszelkie świadczenia są bezpłatne, wizyty odbywają się bez skierowania, a w przypadkach pilnych decydujemy o pomocy w ciągu 72 h. Jeśli nie możesz przyjść osobiście, zespół mobilny przyjedzie do Ciebie! Wizyty odbywają się z zachowaniem dyskrecji i poufności. Pamiętaj! W leczeniu choroby liczy się czas. W naszym Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu skonsultujesz się z lekarzem psychiatrą i otrzymasz kompleksową pomoc w przypadku podejrzenia zaburzeń osobowości.